نگاه عمقی به ضرورت ادبیات دفاع مقدس
به گزارش نوید شاهد اردبیل: جمله بالا بخشی از یادداشت یکی از نویسندگان و فعالان عرصه دفاع مقدس استان است که به طور خلاصه به لایه های مهم این بحث پرداخت است.
ادبیات دفاع مقدس که همزمان با دوران جنگ تحمیلی متولد شد و تلاش داشت تا مردم را برای حضور در جبهه و پشتیبانی از رزمندگان تشویق و تهییج کند لحن و بیانی مبتنی بر دعوت همگان به ایفای نقش تاریخی خود در حمایت از جبهه‌های نبرد داشت. این نوع نگاه، پس از دوران جنگ تحمیلی، رفته رفته با نگاه تحلیلی و تبیینی جایگزین شد و شعر که در آن دوران به جهت ویژگی‌های خاص، به تنهایی توانسته بود حجم زیادی از وظیفه ادبیات را بر دوش بکشد جای خود را به داستان، رمان و کارهای پژوهشی داد.
نگاه تحلیلی به دفاع مقدس فرصتی برای کند و کاو در لایه های پنهان مانده و کمتر دیده شده دوران خون و حماسه ملت است و به نظر می‌رسد هر چه از دوران دفاع مقدس دورتر می‌شویم عطش جامعه برای درک بیشتر مفاهیم ناب آن دوران افزایش می‌یابد و نسل جدید با جدیّت خواهان شنیدن ناگفته‌های جنگ هستند.
از آنجا که دفاع مقدس سرمایه‌ای بزرگ و به تعبیر رهبری معظم انقلاب، گنجینه‌ای تمام ناشدنی است و ابعاد مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، مدیریتی و نظامی آن در صورتی که مورد بازکاوی و بازشناسی قرارگیرد؛ الگوهای فراوانی را در پیشگاه ما قرار خواهد داد به یقین توجه به ادبیات دوران دفاع مقدس، عنایت به فرهنگی است که مخصوص آن دوران بود. فرهنگی که امروز شاید برای برخی از ما غریب به نظر برسد- گرچه نمونه‌هایی از آن فرهنگ اصیل را در جبهه‌های مقاومت سوریه و عراق شاهد هستیم و جوانانی که سال‌ها بعد از اتمام جنگ به دنیا آمده‌اند و یا رزمندگان سوری و عراقی که کمترین آشنایی با فرهنگ عاشورایی دفاع مقدس دارند؛ با شوری مضاعف‌تر از رزمندگان دوران دفاع مقدس در این جبهه، ایفای نقش می‌کنند- لیکن به دست آوردن چهارچوب‌های علمی و عملی ادبیات دفاع مقدس منوط به انجام پژوهش‌های میدانی، بررسی و تحلیل وقایع و نیز ایجاد ساز وکارهای مناسب برای ورود کارشناسان حوزه‌های دیگر به این عرصه است.
نگاه عمقی و فارغ از احساسات مقطعی، نکته بسیار مهمی است که پژوهشگران این عرصه باید به آن توجه ویژه داشته باشند. چرا که تولید و خلق هر نوع اثر هنری، با پشتوانه تحقیقی درست و همه جانبه، باورپذیری اثر در مخاطب و همراهی او را باعث می گردد. جامعه ما گرچه با کتاب میانه خوبی ندارد و سرانه مطالعه در کشور نسبتا پایین است؛ اما تولید آثار ادبی و ارائه آن به جامعه - با وجود مشکلات فراوان حوزه تولید و نشر کتاب- امری ضروری است چرا که زمان می‌گذرد و هیچ‌گاه منتظر ما نخواهد ماند. پس فرصت درک سربازان گمنام دوران دفاع مقدس و مصاحبه با آنها را نباید به همین آسانی از دست داد.
یادداشت: حاتم رسولی
