دانشجوی شهیدی که فرمانده سپاه اردبیل بود
به گزارش نوید شاهد اردبیل، دانشجوی شهید داور یسری، هشتم فروردین 1332، در شهرستان اردبیل دیده به جهان گشود. پدرش موسی، کارمند بود و مادرش سلمه نام داشت. دانشجوی رشته ذوب آهن در اصفهان بود. سال 1360 ازدواج کرد و صاحب یک دختر شد. به عنوان پاسدار در جبهه حضور یافت. بیست و هفتم دی‌ماه 1365، با سمت فرمانده سپاه اردبیل در شلمچه در عملیات کربلای 5، بر اثر اصابت ترکش به پیشانی شهید شد. مزار وی در گلزار شهدای ججین زادگاهش واقع است. برادرش نادر نیز به شهادت رسیده است.
خاطره تولد از زبان مادر
دو ماه قبل از تولد داور، شبى در خواب، سيدى از اولياء به من بشارت فرزند پسرى را داد كه از صالحان زمين است. او قُنداق و پيشانی‌بندى كه نام علی اصغر بر آن نقش بسته بود را به من داد و سفارش كرد كه نام علی اصغر را براى فرزندت انتخاب كن و از طفل خود مراقبت نما كه وى مورد توجه است. بعد از بيدارى، خوابم را با مادربزرگ داور در ميان گذاشتم و تعبير خواب را به بعد از تولد نوزاد موكول كرد. بعد از تولد نوزاد چون عموى نوزاد - به نام داور - به تازگى فوت كرده بود با مشورت مادربزرگ، اسم داور را بر او نهادند. داور كه اولين فرزند خانواده بود در دامن پدر و مادرى رشد كرد كه در انجام فرائض دينى مراقبت داشت. از همان اوان نوباوگى به تلاوت قرآن كه توسط پدر و مادربزرگ قرائت می شد، علاقه مند شد. او با شوق بسيار در مقابل آنان می نشست و با گوش جان، آيات قرآنى را فرا مىی گرفت.
دوران دبستان
داور در اول مهر 1338 به همراه برادر كوچكترش جعفر به دبستان كمال رفت و در سال 1343 دوره ابتدايى را تكميل كرد. او در انجام تكاليف درسى جدى بود و از مدرسه كه بر می گشت بدون اينكه پدر و مادرش يادآورى كنند تكاليف را انجام مى داد. از دوران مدرسه روحيه طرفدارى از حق و عدالت در داور آشكار شد و از كودكى جانب مظلوم را مى گرفت. روزى عموى داور با دانش آموزى در مدرسه دعوا كرده و داور كه ديده حق به جانب آن فرد ناشناس است از او طرفدارى كرد و همين رفتار موجب دوستى آن فرد با داور شد.
مهاجرت به تهران
داور در سال 1341 به همراه خانواده به تهران مهاجرت كرد و در اول مهر 1341 در پايه چهارم ابتدايى در تهران شروع به تحصيل كرد و تا سال 1343 تحصيلات ابتدايى را در تهران ادامه داد. وى از دوران كودكى كار و تلاش را دوست مى داشت. در تهران در كنار تحصيل، در تعميرگاه راديو و تلويزيون دايى اش كار مى كرد. مدتى هم در يک قنادى مشغول به كار بود. تابستانها از طريق كار ساختمانى هزينه تحصيل خود را تأمين مىنمود و باقيمانده دستمزدش را صرف هزينه تحصيلى و پوشاك برادر و خواهرش مى كرد. وقتى پدر و مادرش مى خواستند او را از كار كردن منصرف كنند، مى گفت:
«من از نعمت سلامتى برخوردارم و مىتوانم كار كنم و مخارج تحصيلى و پوشاك خود را تأمين نمايم. درست نيست كه در عين توانايى انجام كار، چشم به دستان زحمتكش شما بدوزم. شما عائلهوار هستيد و من خجالت مىكشم به شما بگويم به من پول بدهيد».
دوران نوجوانی
داور، با گذشت ايام بزرگ شد ولى رشد روحى او قابل مقايسه با جسم نحيفش نبود. از حدود 11 سالگى نماز مىخواند و با وجود جسم نحيف و سن كم، روزه مى گرفت و همواره پاىبند نماز جماعت بود. و حتى نماز جمعه را فرادا مى خواند. پدرش در اين باره مىگويد: «يادم هست در سنين تحصيلى، در شب هاى سرد در راهرو به راز و نياز مى نشست و با صداى خوش و دلنشينى قرآن مىخواند.»
برگشتن خانواده به اردبیل و آغاز فعالیت‌های مذهبی
در سال 1344 داور به همراه خانواده از تهران به اردبيل بازگشت. در سالهايى كه آيت الله مشكينى در اردبيل اقامت داشت، داور پاى منبر ايشان می‌رفت. روزى داور - كه جوان نورسته‌اى بود - از ايشان درخواست استخاره كرد. آيت الله مشكينى گفت: «شما نيت كنيد، من استخاره مى كنم.» داور با شادى گفت: «آقا من نيت كرده ام.» آيت الله مشكينى آياتى تلاوت كرده و در تفسير آن اظهار داشت: «پسرم خيلى خوب است. خدا تو را در اين راه هدايت و نصرت خواهد فرمود. با همت و اراده به دنبال نيت و هدف خود باشيد.» از آن پس محبت آيت الله مشكينى در قلب داور چنان جاى گرفت كه سالها بعد به قم رفت و در كلاسهاى اخلاقى و عرفانى و عقيدتى او شركت كرد. داور، خود در اين باره گفته است:
«نوجوان بودم. به كنار سجاده آيت الله مشكينى رفتم و سلام كردم و با كمال سادگى به ايشان گفتم استخاره اى برايم انجام دهيد و تأكيد كردم كه از خوبهايش مى خواهم. يك وقت بد نيايد!»
اين آشنايى، منشاء خير و بركت فراوانى در زندگى داور شد. او از همان اوان كودكى، خود را شناخت و به تربيت خويش همت گماشت. و از همین دوران فعالیت های مذهبی او آغاز شد.
روایت حجت الاسلام والمسلمين خدامى
«داور در زمينه خودسازى در جميع ابعاد آن در حدّ وسع و توان خود، راهى پيموده و درهاى رشد و تعالى را برخويشتن گشوده بود.»
روایت حجت الاسلام والمسلمين محمد عراقى
«...داور يسرى، هنرمندى بود كه ارزشهاى عالى را در وجود خود با ظرافت كامل به تصوير كشيده بود و قامت دلاور داور، آراسته بر پوشش فضيلت ها بود. يكى از مهمترين ابعاد زندگى داور، مبارزات سياسى و انقلابى او در قبل و بعد از انقلاب اسلامى بود كه از گرايشات عميق دينى و روح انقلابى وى نشأت مى گرفت. او در زمره جوانان و نوجوانانى بود كه از دوره دبيرستان در اردبيل به فعاليتهاى انقلابى و سياسى رو آوردند. داور، تفكر و بينش انقلابى و ضدّ شاه و حاكميت را در هر فرصتى بروز مى داد.»
دوران دبیرستان و آغاز فعالیت های انقلابی
در سال 1348 وارد دبيرستان شاه عباس اردبيل شد و از سال 1347 در هنرستان كشاورزى اردبيل به تحصيل پرداخت. در همين دوره از هر فرصتى براى مبارزه با رژيم شاه پهلوى محمدرضاشاه، استفاده مى كرد. يكى از دوستان دوره دبيرستان داور تعريف می‌كند:
«در دوره دبيرستان، روزى داور فرياد خشم خود را عليه شاه و حاكميت جور بلند كرده بود. معاون مدرسه به طريقى از موضوع مطلع شد. از داور پرسيد: "آن دانش آموز مخالف كى بود؟" داور گفت: "اطلاعى ندارم." ناظم با عصبانيت همه كلاس را تهديد كرد كه بايد تنبيه دسته جمعى شوند. داور كه تحمل اين وضع را نداشت موضوع را به گردن گرفت و معاون مدرسه كه دل پرى از وى داشت با چوب آنقدر بر سر و صورت او كوبيد كه سرانجام چوب شكست، ولى داور مقاوم بود و هرگز نشكست.»
روایت آيت الله مروج، نماينده ولى فقيه در استان و امام جمعه اردبيل
«او را قبل از پيروزى انقلاب اسلامى در زمره جوانانى مى ديدم كه در مساجد و مراسم مذهبى و دينى شركت میجست و اجمالاً مطلع بودم كه جلسات خصوصى با بعضى از جوانان نيز داشت.»
خاطره‌ای از جواد صبور، دوست و همرزم شهید
«به همراه شهيد ابوالفضل پيرزاده در مجالس مذهبى حضور داشتم. داور با پيرزاده، دوست و آشنا بود و من از طريق پيرزاده با داور آشنا شدم. وجود او تاثير به سزايى بر ما داشت. همگى در كلاس حضرت آيت الله مشكينى در مسجد اعظم اردبيل دور هم جمع مى شديم. داور در عمل به اسلام و انقلابى بودن براى ما يك اسوه بود. او در انقلاب، پيشگام بود و ما را نيز در مسير انقلاب قرار مى داد.»
روایت جعفر يسرى برادر شهید
«فعاليت مذهبى و انقلابى داور از سال 1348 شروع شد كه به همراه پيرزاده و ساير همرزمانش جلسات و محافل مذهبى تشكيل مى دادند. در تهيه، تكثير و توزيع اعلاميه هاى حضرت امام (ره) فعاليت مى كردند و چگونگى شهادت افراد انقلابى را در زمان طاغوت به صورت شب نامه در شهر پخش می‌کردند.» داور با حجت الاسلام هادى غفارى خيلى مأنوس بود و در سالهايى كه آقاى غفارى در اردبيل حضور داشت و نفس گرمش روى عده اى از جوانان اثرات مثبتى داشت، داور يسرى نيز همنشين آن عده بود. حجتالاسلام والمسلمين محسن قرائتى در سال 1351 در اردبيل سخنرانى و كلاس تدريس و حفظ و قرائت قرآن داشت. داور با اشتياق در اين جلسات شركت مى كرد و از اعضاى فعال آن بود. در همين ايام با پيرزاده و تنى چند از دوستان ديگر پيمان اخوت بستند و با هدايت آقايان محسن قرائتى و هادى غفارى، برنامه ريزى به منظور خودسازى انقلابى را شروع كردند. آنها هفته اى سه روز روزه مى گرفتند و از مبطلات و محرمات دورى مى گزيدند. اولين برنامه آنان ساده زيستى و ساده پوشى بود.
روایت پدر شهید
«قبل از انقلاب در جلسات قرائت قرآن بود يا در جلسات تفسير حاج آقا سيدحاتمى. در كنار اعمال عبادى، بخشى از برنامه خودسازى انقلابى داور مطالعه بود. او به مطالعه عشق مى ورزيد و آثار بزرگانى همچون استاد مطهرى و دكتر شريعتى را مطالعه مى كرد. هر روز چندين آيه از قرآن را حفظ مى كرد و روى اين برنامه با دوستان خود عهد مى بست و انصافاً خود از عاملان صديق اين ميثاق هاى معنوى بود.» داور به خودسازى انقلابى، تحول روحى و تقويت جسمى اهميت زيادى مى داد. آمادگى در اين سه بعد در يك راستا و در جهت هدفى واحد و معين قرار داشت و با دوستانش در خدمت هم بودند و يكديگر را تقويت مى كردند. داور كه قامتى بلند و رشيد داشت از باب اينكه روح سالم در بدن سالم است از زمان تحصيل به ورزش علاقه مند بود.
دوران خدمت سربازی
داور بعد از پايان دبيرستان و اخذ ديپلم درسال 1350 به خدمت سربازى اعزام شد و دوره آموزشى را در پادگان آموزشى كرج طى كرد. در همين پادگان براى اقامه نماز جماعت در ارتش دوران شاه همت گمارد. او را به دليل مبادرت به اين كار بازداشت و شكنجه كردند و نماز جماعت را هم ممنوع نمودند. اما سربازان بعد از آن اقامه نماز را ادامه دادند.
آيتالله مشكينى از دوران سربازى داور چنين ياد مى كند:
«قريب ده سال پيش به جوانى در لباس سربازى برخوردم. او را در ميان لشكر طاغوت آن زمان از سربازان حق ديدم و در محيط فاسد آن روز از صالحانش مشاهده كردم و در جوّ آلوده آن محيط از همه پليدی‌ها پاكيزه يافتم. وزانت سخن، پاكى انديشه، صفاى دل از روح انقلابیاش سرچشمه مى گرفت. از ملاحظه حالاتش در شگفتى فرو رفتم. صراحت لهجه و صداقت باطنش مرا به رفاقت خواند و من پذيرفتم. نام شريفش داور، شهرتش يسرى بود. رفته رفته دريافتم كه او را نفسى است پاكيزه، هدفى است عالى، آرمانى است والا، همتى است بلند. گاهگاهى در خانه ام مرا مورد عنايت قرار مى داد. و روزى هم من در بستر مجروحيتش از وى حال پرسيدم. تا آن روز كه مطلع شدم او را به لقاءالله انتخاب كرده اند. خوشا به سعادت او، طوبى له.»
حضور در سیستان و بلوچستان و فارس
بعد از پايان دوره آموزشى، داور با وجود كسب امتياز بالا به جاى انتخاب زادگاهش، خدمت در سيستان و بلوچستان را برگزيد و در كسوت سپاه ترويج آبادانى در بمپور و ايرانشهر فعاليت مى كرد و براى آموزشهاى مذهبى و سياسى بين مردم جلسات شايسته تشكيل مى داد. پس از اتمام دوره سربازى، در شهر ابرقوی فارس در كارگاه ساختمانى يك شركت خارجى مشغول به كار شد و در مدت شش ماه كار در شركت مزبور، زبانهاى تركى استانبولى و عربى را از مهندسين و كارگران شاغل در كارگاه فرا گرفت.
تحصیل در دانشگاه ذوب آهن اصفهان
در سال 1352 در آموزشكده متالوژى ذوب آهن اصفهان در رشته طراحى متالوژى مشغول به تحصيل شد و همزمان با تحصيل، جلسات تدريس قرآن را در مسجد زرين شهر اصفهان برپا داشت تا جوانان را با اين چشمه جوشان وحى آشنا سازد. داور، آگاهانه در پى كسب آمادگى جسمى بود و اين آمادگى را در جهت تقويت اراده و اهداف مبارزاتى - عبادى خود مى خواست. يكى از دوستان دوران دانشجويى او در اصفهان نقل مى كند:
«به خاطر دارم در ماه‌هاى دى و بهمن سال 1356 مرا با خود به كنار زاينده رود برد. در آن سوز سرماى شديد زمستان، لباس شنا بر تن كرد. يخ‌هاى حاشيه رود را شكست و بعد از آبتنى، از آب بيرون آمد و از من خواست كه با شاخه درخت بر بدن خيس و سرما زدهاش بكوبم. وقتى اعتراض كردم با اظهار صميميت از من درخواست نمود كه اين كار براى مبارزه و كسب آمادگى جسمانى لازم است. چند مدت بعد درست به همين شيوه، از سوى عمال جنايتكار ساواك، شكنجه شد.»
تشدید فعالیت های انقلابی در دوران دانشجویی
داور در همين دوره، به همراه 12 نفر از دوستان و همفكرانش، زير نظر آيت الله مشكينى و حجت الاسلام هادى غفارى هسته مقاومتى تشكيل داد و به عنوان مسئول هسته - گروه نظامى مؤتلفه اسلامى - به فعاليتهاى انقلابى پرداخت. در همين موقع به فراگيرى نحوه ساخت كوكتل مولوتف پرداخت. يكى از دوستانش مى گويد:
«روزى شيشه اى چركين و چرب، با پنبه اى آغشته، به منزل آورد و طرز تهيه ماده منفجره ساده اى را برايم توضيح داد. خنديدم و گفتم اين كار به چه دردى مى خورد چرا وقتمان را بى جهت صرف اين كيمياگری‌ها بكنيم. با خوشرويى جواب داد: «تا يكى- دو سال آينده به فضل الهى خواهى ديد كه اين محلول به ظاهر بی‌مصرف به دست همين مردم محروم چه كارها خواهد كرد." بعداً در جريان انقلاب فهميدم كه آن بمب آتش زاى دست ساز، كوكتل مولوتف نام دارد.»
دستگیری توسط عوامل ساواک
در همان دوران، چندين بار به اماكن فساد با پرتاب بمب آتشزا حمله و مأموران ساواك را به تعقيب وى كشاند. در يكى از این حملات، به هنگام پرتاب بمب آتشزا به داخل يكى از اماكن فساد در اصفهان، شيشه مغازه شكست و موجب بريدگى رگ بالاى ساعد داور شد. در حالى كه پليس و ساواك، تمام چهارراه‌ها را تحت كنترل در آورده بود اما عباس مبشرى - دوستش - را كه بر موتور، سوار بود از مسيرهاى خلوت و جاده خاكى به يكى از شهرهاى اطراف منتقل كرد. در تمام اين مدت، خونريزى ادامه داشت و به علت خونريزى زياد با مرگ فاصله اى چندان نداشت كه او را به بيمارستان رساندند. اما مأمورين ساواك از طريق رديابى خون به جاى مانده، محل اختفاى آنها را شناسايى و هر دو را دستگير كردند.
روایت عباس مبشرى از شکنجه داور توسط ساواک
«داور را به داخل حمام پاسگاه (زرين شهر) بردند و با باتوم لاستيكى حدود نيم ساعت او را به نوبت مى زدند. من فقط صداى الله اكبر او را مى شنيدم تا اينكه صداى او آرام آرام به ضعف گراييد و بى هوش شد» او در زير شلاق دژخيمان، تكبير مى گفت و با هر ضربه، حسرت آه گفتن را به دل مزدوران مى گذاشت و آنان را چون گرگى در كشتن خود حريص مى نمود. او همچنان در زندان، مقاومت مى كرد تا آنكه در اثر تظاهرات مردم در سال 1357 رژيم ناچار به آزاد كردن تعدادى از زندانيان سياسى شد و بدين ترتيب داور از چنگ ساواك رهايى يافت.
اخراج از دانشگاه به دلیل فعالیت های انقلابی و شهادت برادرش در تظاهرات
داور در مرداد ماه 1357 از مركز آموزشى متالوژى اصفهان به دليل محكوميت سياسى و فعاليت عليه رژيم شاه پهلوى - محمدرضاشاه، اخراج شد. بعد از اخراج از دانشگاه، به زادگاه خود (اردبيل) بازگشت و از شهريور 1357 تا پيروزى انقلاب حضور فعالانهاى در مبارزات مردم اردبيل داشت و رهبرى برخى جناح هاى شهر را برعهده گرفت. نادر - برادر كوچكتر داور - در روز 23 بهمن 1357 و در جريان مبارزه مردم اردبيل عليه رژيم شاه پهلوى در درگيرى با عناصر ساواك و شهربانى اردبيل به شهادت رسيد.
تشکیل گروه ضربت کمیته انقلاب اسلامی و عفو قاتل برادر
با پيروزى انقلاب، داور به عنوان يكى از چهره هاى انقلابى و مؤثر شهر اردبيل با مشورت عده اى از مسئولين شهرى به تشكيل گروه ضربت كميته انقلاب اسلامى همت گماشت.
برادرش نقل می‌كند:
«زمانى كه قاتل برادرم دستگير شد به ديدار او رفتم و به خاطر اهانتى كه به من كرد سيلى محكمى به گوش او زدم. داور كه درس عدالت را در مكتب على(ع) آموخته بود چنان برآشفت كه رنگ صورتش از شدت خشم سرخ شد و رو به آن افسر كرد و از او خواست تا قصاص كند و زمانى كه با اعتراض شديد ما روبرو شد گفت: «درست است كه او قاتل است و مجازات مرگ دارد اما او اسير ما است و اسير از نظر ما مهمان است.» و سپس گفت: «اگر اين افسر (قاتل) قصاص نكند من به جاى او قصاص میكنم» داور براى اجراى حكم خدا به برادرش سيلى زد.
عزیمت به سوریه، فلسطین و لبنان
در همين زمان، جو سازی‌هايى عليه داور شد به گونهاى كه امكان ادامه فعاليت در گروه ضربت از وى سلب گرديد و او تصميم به ترك گروه ضربت و عزيمت به سوريه و لبنان گرفت. داور به هنگام ترك گروه، اوركت را از تنش خارج كرد و محتويات آن را كه يك جلد كلام الله مجيد و مهر و تسبيح و چند سكه بود روى ميز گذاشت و گفت: «با وجود اين كه اينها از اموال شخصى است، تحويل مىدهم تا همه بدانند كه داور، دست خالى از اينجا مى رود.»
داور، يك ماه بعد، در 4 شهريور 1358 از فرودگاه مهرآباد به قصد جمهورى عربى سوريه حركت كرد و بعد از سه ماه اقامت در سوريه، عازم لبنان شد و به مبارزين فلسطينى پيوست و ضمن فراگيرى عمليات چريكى و تخريب در جنبش امل لبنان بارها عليه غاصبين صهيونيست مبارزه كرد.
عضویت در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
بعد از بازگشت از لبنان، به عضويت سپاه پاسداران انقلاب اسلامى درآمد و به آموزش فنون نظامى در پادگان سعدآباد پرداخت و به دليل لياقت و شايستگى به عضويت شوراى فرماندهى پنج نفره پادگان سعدآباد درآمد. همچنين به همكارى مستمر و تنگاتنگ با شهيد دكترمصطفى چمران پرداخت. او در يكى از نشست‌هاى دوستانه با دكترچمران، ضمن برشمردن نكات ضعف و كاستى اكثر گروههاى فعال در لبنان، به جمع بندى و نتيجه گيرى پرداخت و پيشنهاد كرد گروهى منسجم و متكى به اهداف اصلى در مسير حكومت الله تشكيل شود.
حضور در جبهه و مجروحیت
با شروع جنگ تحميلى به سوى جبهه شتافت و همراه شهيد محمد جهان آرا -فرمانده وقت سپاه خرمشهر در عملياتهاى مختلف شركت كرد تا اينكه در سال 1359 در خرمشهر مورد اصابت خمپاره قرار گرفت و به علت شكستگى استخوان لگن و قطع عصب پا از ناحيه پاى چپ معلول شد. بعد از ترخيص از بيمارستان مجدداً به جبهه جنوب شتافت و در عمليات آزادسازى خرمشهر شركت كرد.
ازدواج
در 28 دى 1361 با خانم منصوره كاظمى شيرزاد كه معلم پرورشى بود، ازدواج كرد. ثمره اين ازدواج، تولد يگانه فرزند داور به نام فاطمه - متولد 23 خرداد 1363 - است.
فرماندهی سپاه اردبیل
مدتى بعد از اين ازدواج به دنبال شهادت ابوالفضل پيرزاده - فرمانده وقت سپاه پاسدران اردبيل - به دست منافقين، به پيشنهاد جمعى از دوستان و مسئولين و حجةالاسلام هادى غفارى مسئوليت فرماندهى سپاه اردبيل را پذيرفت. با ورود داور به سپاه اردبيل تحول معنوى خاصى در برادران سپاه به وجود آمد. نماز جماعت هر روز برپا و هفته اى دو بار مراسم سخنرانى انجام مى شد. به پيشنهاد داور، هفته اى دو روز روزه مى گرفتند و بدين ترتيب بر حالات روحانى و معنوى محيط سپاه افزوده شد.
عضويت در دفتر نمايندگى امام(ره) در ستاد مركزى سپاه
بعد از فرماندهى سپاه اردبيل در سال 1363 به عضويت دفتر نمايندگى امام(ره) در ستاد مركزى سپاه درآمد و مسئوليت دفتر پيگيرى فرمانهاى حضرت امام خمينى (ره) را برعهده گرفت و تا سال 1365 به فعاليتهايش در دفتر نمايندگى حضرت امام(ره) در سپاه ادامه داد. در خلال فعاليت در دفتر نمايندگى امام(ره) در سپاه در چندين نوبت جهت ارزيابى از وضعيت جبهه ها عازم منطقه مى شد و در منطقه هاى پرخطر حضور مى يافت. او در جبهه ها به انجام سختترين و پرخطرترين كارها مبادرت مى كرد.
روایت همرزم شهید
«داور چند روزى به گردان ما آمد و در دسته انتقال شهدا كمك مى كرد. كار دسته هاى انتقال شهدا سخت و پرخطر بود و آنجايى كه حجم آتش زياد است و يا منطقه آنقدر ناامن است كه يگان نمى تواند شهيد خود را به عقب بكشد، اينها وظيفه داشتند شهيد را به عقب بياورند. آدم تا در خط نباشد نمى داند آنجايى كه خود يگان نمى تواند شهيدش را عقب بكشد يعنى چه؟ ايشان روحيه عجيبى داشت و هميشه مى خواست مشكل ترين كارها را بكند.»
او شش بار در جريان اين اعزامها مجروح شد. از آن جمله مجروحيت شيميايى وى در سال 1362 در عمليات خيبر بود. محمدحسين محمدپناه مىگويد:
«يك بار جهت خنثى سازى مين كه به منطقه دشمن قدم گذاشته بود مورد شناسايى ديده بانان عراقى قرار گرفت و با تير مستقيم كه به شكمش اصابت كرد، به شدت مجروح شد و در اثر پارگى شكم خون زيادى از بدنش خارج شد. اما با همان حال از مهلكه گريخت و با ماشين جيپ - كه شخصاً رانندگى مى كرد - خود را به پشت خاكريزهاى خودى رساند و بيهوش افتاد.»
«نمى دانم براى چندمين بار قرار بود به اتاق عمل برود. از ناحيه شكم چنان جراحت عميقى برداشته بود كه روده اش نمايان بود. از آنجا كه بارها از قسمت هاى سالم بدنش بريده و براى ترميم اعضاى ديگرش استفاده كرده بودند، وجود نازنينش به گل پرپر شده اى مى ماند. جراحان مى خواستند بار ديگر پيكرش را تحت عمل جراحى قرار دهند. يكى از پرستاران با حيرت و شگفتى تعريف مى كرد: «من تا به حال چنين مجروح مقاوم و صبورى نديده ام. با اين حال زمانى كه بسترى بود و از شدت درد كسى نمى توانست حتى به او دست بزند، باز هم مشتاقانه با خدا راز و نياز مى كرد.»
روایت حجت الاسلام والمسلمين محمدى عراقى
بُعد ديگر شخصيت داور، ابعاد روحى، معنوى اعتقادى واخلاقى او بود. بى شك اين بُعد از شخصيت وى برجسته ترين ويژگى اوست. حجت الاسلام والمسلمين محمدى عراقى (قائم مقام نماينده امام در سپاه) - كه داور مدتها از نزديك با وى در دفتر نماينده حضرت امام(ره) - همكارى داشته است، مى گويد:
«گاهى انسانى را به تقوى و گاهى به اخلاص و نيز به شجاعت، بعضى را به صفا و وفا و برخى را به تواضع و فروتنى و مبارزه و خستگى ناپذيرى توصيف مى كنند. هر يك از كمالات فوق مى تواند قامت انسانى را بيارايد. هريك از صفات فوق را در وجود يك انسان، شايد راحت تر بتوان يافت اما انسانى كه مجمع فضائل و كمالات باشد به سختى هم يافت نمى شود. داور، هنرمندى بود كه ارزشهاى عالى را در وجود خود با ظرافت كامل به تصوير كشيده بود. قامت داور، آراسته با پوشش فضيلت ها بود. او به ميدان جنگ و جهاد، مشتاقانه مى شتافت اما شجاعتش تنها در ميدان رزم ختم نمى‌شد بلكه هم شجاعت در مبارزه با نفس و هم ميدان نبرد را توام داشت. زهد و سادگى در زندگى از ويژگي هاى بارزش بود.»
روایت حجت الاسلام والمسلمين خدامى
حجتالاسلام والمسلمين خدامى - مسئول كميسيون پيگيرى فرمان امام(ره) در دفتر نمايندگى امام در سپاه - نيز درباره داور چنين مى گويد:
«ايمان و تقوى و اخلاص در وجود داور، عينيت يافته بود. او در زمينه خودسازى، در جميع ابعاد آن، در حد وسع و توان خود راهى را پيموده و درهاى رشد و تعالى را بر خويشتن گشوده بود. اهل ذكر و دعا و ملازم قرآن و مفاتيح [بود ]و در هر فرصتى روح و روان خويش را با زلال وحى سيراب مى كرد و با ياد خدا و تعلق به او، بندهاى اسارت تعلقات دنيوى را مى گسست. كار و خدمت را با نيت و هدف عبادت و بندگى خدا تقبل مى كرد و از تعلقات دنيوى، رفاه، آسايش، پست و مقامى كه او را به خود مشغول و از خدا دور سازد دل بريده بود.»
داور، مصداق كلام امام(ره) بود چرا كه حجاب تن را شكسته بود و در تمام حالات و سكنات خود به خدا نظر داشت. او حتى شهادت را هدف نمى ديد بلكه وسيله اى براى رضاى خداوند مى دانست. در آخرين ديدار با همسرش گفت: «براى من آرزوى شهادت نكنيد، بلكه آرزوى رضاى پروردگار را كنيد و اگر در اين راه شهادت نصيبم شد كه زهى سعادت.»
روایت همسر شهید
همسر وى مى گويد: داور يسرى، انسانى بود كه هم كردار و هم گفتارش در جهت جلب رضايت الهى بود.» روزه دارى منظم و سه روز در هفته او تا آخر عمر ادامه داشت. از ديگر مشخصات بارز وى نمازها و راز ونيازهاى عاشقانه بود كه در كمتر كسى مى توان سراغ گرفت. تعبد و اخلاق او به حدى بود كه ذكر خدا و حمد و تكبير در هيچ شرايطى از زبان صادقش فراموش نمى شد. انجام نوافل و مستحبات مورد علاقه شديد داور بود. بعد از هر نمازى، با حالت مخصوص، زيارت عاشورا مى خواند، آنگاه به سجده مى رفت و مدت مديدى در اين حالت باقى مى ماند. به شب زنده دارى مقيد بود و به صلوات و اذكار اهميت فراوانى مى داد. با وجودى كه نماز و روزه قضا نداشت غالباً روزه دار بود و نماز به جاى مى آورد و دائم الوضو بود.
داور يسرى در 27 مهر 1365 وصيتنامهاى نوشت كه در آن ديدگاه ها، آرمانها و باورهاى خود را تبيين كرده است. وصيتنامه را با حديث قدسى، اين چنين آغاز كرده است:
بسم الله الرحمن الرحيم
"من طلبنى وجدنى و من وجدنى عرفنى و من عرفنى احبنى و من احبنى عشقنى و من عشقنى عشقته و من عشقته قتلته و من قتلته فعلىّ ديته و من علىّ ديته فانا ديته"
... بنده با نداى ملكوتى ايشان (امام خمينى ره) كه آواى "هل من ناصر ينصرنى" را سر داده است، با تمامى آگاهى، عشق و ايمان، لبيك و خط اصيل اسلامی‌اش را انتخاب كرده ام و با عرض تأسف و كمال شرمندگى، كه تا حال فوز عظيم شهادت نصيبم نشده است به جبهه نبرد حق عليه باطل آمده و به فضل خداوند بزرگ هنوز در انتظار شهادت هستم، به اين دلايل آيا شهيد، پيام فرق شكافته على عليه السلام و سر بر نيزه رفته حسين عليه السلام را با نثار خون خود، به گوش تاريخ نمى رساند. آيا اسلام نيازمند به خون شهيد و شهيد نيازمند به ارتقاى درجه و انسانيت نيازمند به تزريق خون نيست و شهيد با شهادت خود همه اين نيازها را برآورده نمى كند. آيا شهيدان، پويندگان راه انبيا و وارثان صلابتها، استقامتها، بصيرتها، هدايتها و انسانيتها و خدا خواهيها و كمالها نيستند؟ آيا شهيد چون بمبى نيست كه بر سر چپاولگران و غارتگران غرب و شرق مى افتد؟ آيا شهيد با خون خود غسل ننموه و به لباس رزم خويش، خود را كفن نمى كند؟ آيا شهيد، شهادت را براى خود، زندگى ابدى و فوز عظيم و شرف انسانى نمى داند؟ آيا شهيد با شهادت خود پلى نمى زند تا از ساحل درد و رنج اين دنيا، به ساحل سعادت و كرامت و بهشتهاى وسيع عبور كند؟
آيا شهادت، تنها سلاحى نيست كه دشمن را ياراى مقابله با آن نيست؟ آيا شهادت، پايانبخش مرگ و مردگى ها نيست و شهيد با خون خود به اين مردگى ها پايان نداده و ضامن ضربان مداوم رگهاى امت اسلامى نمى شود؟
... پس اى زمان به پاخيز و واژه عظيم شهادت را در صفحه بزرگ طبيعت به يادگار اعصار بنويس. مگر نديدى كه على بزرگ چگونه عاشقانه در محراب عشق به گروه شهادت دهندگان تاريخ پيوست؟
... مگر نمى بينى كه هنوز هم ملت ما عاشقانه در پيروى از مكتب شهادت گام برمى دارد. و مگر نه اين است كه "خون"، بهاى اندكى است كه شهيد در قبال "حق" و "حريت" مى پردازد تا پرچم توحيد را بر فراز قله انسانيت بر اعلا درجه بشريت به اهتزاز درآورد.
... ما بايد كوشش كنيم تا قدرت اسلام در عالم تحقق پيدا كند.
ياران ياران عزيز جان مى آيد
سرمايه عمر جاودان مى آيد
آرام دل دلشدگان مى آيد
والله كه صاحب الزمان مى آيد
خدايا اگر توفيق شهادت نيست ما را از منتظرين حضرت مهدى (عج) قرار بده زيرا انتظار ظهور مهدى(عج) انتظارى است جهت آماده شدن براى انتظارى بزرگتر كه آن ديدار خداوند تبارك و تعالى است. خدايا توفيق بده كه از افق توحيد سرزده و در پس ايثار همان در الى الله المصير، نه غروب كه دوباره طلوع كنيم.
خدايا به جبهه سرخ حق عليه باطل آمده ام. نمى دانم آيا زنده به كاشانه ام باز مى گردم يا اين كه توفيق شتافتن به لقاى تو را پيدا مى كنم. در هر دو صورت، هر دو برايم سعادت و كاميابى است ... با ايمان راسخ به مفاهيم اين آيات شريفه "عسى ان تكرهوا شيئاً و هو خيرٌ لكم و عسى ان تحبوا شيئا و هو شرٌ لكم والله يعلم و انتم لا تعلمون...»
وصیت قبل از شهادت
روز جمعه 19 دى 1365 مدتى پس از شهادت آيتالله شيخ فضلالله محلاتى - نماينده امام(ره) در سپاه پاسداران - داور بدون اطلاع قبلى، به اردبيل آمد و اصرار كرد كه همه بستگان و آشنايان حضور به هم رسانند. برخلاف هميشه كه از مصاحبه روى گردان بود درخواست ضبط صوت كرد تا براى آخرين بار در منزل پدر به تلاوت آياتى از كلام الله مجيد بپردازد. پس از تلاوت قرآن، وصيت خود را بيان داشت و از آرزوى ديرين خود پرده برداشت:
«آرزو داشتم در تمام طول عمرم يك بار به زيارت خانه خدا بروم و در خانه وحى، در زادگاه على عليه السلام در كانون وحدت مسلمين و در قبله جاويدان موحدين، در جايگاه اولين مؤذن اسلام - بلال حبشى - قرار گيرم و براى نخستين بار مؤذن اذانى باشم كه ولايت و امامت على عليه السلام را صلا دهد و فرياد "اشهد ان علياً ولى الله" من در سرتاسر حرم امن و تمامى مكه و در جاى جاى سرزمين غاصبان ولايت مولا على عليه السلام طنين انداز باشد.»
آخرین دیدار
همان روز، هنگام غرب بعد از خداحافظى از والدين و بستگان، از اردبيل روى به جبهه گذاشت. همسر داور می‌گويد: «روز شنبه 20 دى 1365 ساعت 11 صبح بود كه تلفن زنگ زد. داور گفت: ما راهى جبهه هستيم و براى ساعت يك بعد از ظهر بليط تهيه شده و فرصت اينكه براى خداحافظى به منزل بيايم نيست. اگر دوست داريد شما به ترمينال جنوب بياييد. ما قبول كرديم و به همراه فاطمه به ترمينال رفتيم. در آنجا بعد از اقامه نماز صحبتهايى كه بيشتر به وصيت شبيه بود با ما كردند.» و این آخرین دیدار ما بود.
روایت شهادت
احمد مخبريان - از واحد اطلاعات و پيگيرى مفقودين نيروى زمينى قرارگاه خاتمالانبياء (ص) - درباره چگونگى شهادت داور مى گويد:
«در جريان عمليات كربلاى 5 در يكى از محورهاى شلمچه جهت انتقال پيكر پاك شهدا به خط مقدم رفته بوديم. من كه جلوى ستون حركت مى كردم، خمپاره اى پشت سرم خورد و مجروح شدم. در پشت سر من، عزيز ديگرى هم مجروح شد و ما دو نفر به زمين افتاديم. ما را به عقب وانت گذاشتند. دوست عزيزمان داور، سريع پريد عقب وانت و ديدم بالاى سر من است. به ايشان گفتم كه شما از عقب ماشين پياده شويد. چون منطقه دست انداز زياد داشت. گفتند: من پياده نمى شوم، به خاطر اينكه سر شما به كف ماشين مى خورد. مى خواهم سر شما را نگهدارم. حدوداً ده پانزده متر عقبتر آمديم. دوباره به ايشان گفتم كه شما از ماشين پياده شويد. اينجا جاى خطرناكى است. هر آن امكان اصابت خمپاره هست. جايى بود كه خمپاره هاى شصت دشمن مى رسيد. ايشان يك دستى به سر و صورت من كشيدند و مقدارى از خاك و خون صورتم را تميز كردند و گفتند: بگذار من همين جا باشم و سر شما را نگهدارم تا از اين جا رد بشويم. در همين موقع خمپارهاى به زير چرخ عقب ماشين خورد و بلافاصله در پاهايم حس كردم كه چند تركش خورده. در همين موقع يك آن كه سرم را بلند كردم ديدم ايشان از ناحيه سر تركش خورده اند و در همين حالت روى صورت من افتادند و شهيد شدند.»
خبر شهادت
همسر شهيد در مورد نحوه اطلاع از شهادت داور مى گويد:
«ساعت يك نيمه شب 26 دى 1365 فاطمه يك دفعه با گريه از خواب بيدار شد. فقط گريه مى كرد. هر قدر خواستم ساكتش كنم نتوانستم به مدت بيست دقيقه فقط گريه مى كرد و هيچ صحبتى نمى كرد تا بالاخره توانستم او را آرام كنم و فردا صبح كه از خواب بيدار شد دستش را به طرف راست سرش قرار داد و گفت: "مامان اينجاى سر بابا چى شده؟" گفتم كه بابا جبهه است و طورى نشده. بچه ساكت نمى شد. تا دو روز دائماً مى گفت: "سر باباى من چه شده؟" هنگامى كه خبر شهادت را آوردند اطلاع نداشتيم كه تركش خمپاره به كدام ناحيه بدن شهيد اصابت كرده است. گفتم احتمالاً تركش خمپاره به سر شهيد اصابت كرده چون دخترش به ما اطلاع داده اند و اين اطلاع يا از الهام و يا خواب فاطمه بوده كه حتى نحوه شهادت پدر را براى ما گفت.»
در اردبيل نيز خبر شهادت داور توسط آيتالله مروج به خانواده و والدين ايشان اطلاع داده شد و بعد از شهادت داور، پيام هاى متعددى از سوى آيت الله مشكينى و جمعى از علما و مسئولان كشور صادر شد.
انتهای پیام/
